Dietilstilbestrol (DES)

DİETİLSTİLBESTROL (DES)

1940 ve 1971 yılları arasmda yapay bir östrojen olan DES, gebeliğin erken dönemindeki düşükleri ön­lemek amacıyla kullanılıyordu. 1971’de Boston’daki Massachusetts Genel Hastanesi’nde çalışan doktorlar, gebeliklerinde DES kullanan annelerin ,bu gebeliklerinden doğan kızlarında vajina kanseri sıklığının nü­fusun geri kalan bölümüne oranla önemli ölçüde yük­sek olduğunu bildirdiler. Dahası, bu kızların yüzde 90’ında vajina ve serviksin salgılayıcı dokusunda da anormal bir büyüme oluyor, ama çoğu olayda bu özel hücre değişimi kansere kadar ilerlemiyordu.

Daha yeni olarak, ana rahmindeyken DES ile kar­şılaşmış genç kadınların yüzde 75-80’inde rahim anor­mallikleri de bulunabileceği ve bu kadınların gebe­liklerinde serviks yetersizliğine, öbür kadınlara oran­la daha sık rastlanabileceğini bildiren raporlar veril­miştir.

Bu yüzden, gebeliklerinde DES kullanan kadınla­rın kızlarının düzgün bir biçimde gözlenmesi ve izlen­mesi zorunludur. Henüz bunun nasıl olması gerekti­ğini kesin bir biçimde belirten bir kılavuz yoktur, ama hiç kuşku yoktur ki, DES kaynaklı değişmeleri yakın­dan tanıyan ve bilen bir kadın hastalıkları ya da do­ğum uzmanına gönderilmelidirler ve bu da olabilirse ergenlik çağından önce yapılmalıdır.

Bir kızın iç muayenesi on dört yaşlarında (ya da her ne zaman adet görmeye başlarsa) yapılmaktadır. Bu dönemde serviks ve vajina biyopsileri ve kolposkopla muayenesi de yapılmalıdır.

Ana rahmindeyken DES’le karşılaşan erkek ço­cuklarda da kistler, küçük testisler ve düşük sperm sayısı gibi gentfal anormallikler ortaya çıkabilir. Bu­nunla birlikte, güvenilir bir tıbbi sonuç çıkarmaya ye­tecek kadar çok sayıda erkek çocuk yeterince uzun süre izlenmemiştir. Ama gene de, eğer DES’yle karşı­laşma durumu söz konusuysa yılda bir muayene et­tirmek iyi bir düşüncedir.

Gene kimi yeni raporlar, düşük tehlikesine karşı DES kullanan kadınlarda meme kanseri riskinin öbür kadınlara göre daha yüksek olduğunu düşündür­mektedir. Bunlar da yüksek risk sınılma giren kadın­lara önerilenleri uygulamalıdırlar.